แชร์

The Dark Side of the Sun: ชะตากรรมของแผงโซลาร์เซลล์เมื่อหมดอายุ และอนาคตของเศรษฐกิจหมุนเวียน

Miss Kaewthip

อัพเดทล่าสุด: 3 ส.ค. 2025

4 ผู้เข้าชม

The Dark Side of the Sun: ชะตากรรมของแผงโซลาร์เซลล์เมื่อหมดอายุ และอนาคตของเศรษฐกิจหมุนเวียน
เราต่างเฉลิมฉลองให้กับความสำเร็จของพลังงานแสงอาทิตย์ที่เติบโตอย่างก้าวกระโดด แผงโซลาร์เซลล์หลายร้อยล้านแผงถูกติดตั้งทั่วโลกในแต่ละปี ซึ่งเป็นข่าวดีอย่างยิ่งต่อการต่อสู้กับสภาวะโลกร้อน แต่เคยมีคำถามสำคัญผุดขึ้นในใจหรือไม่ว่า... จะเกิดอะไรขึ้นในอีก 25-30 ปีข้างหน้า เมื่อแผงโซลาร์เซลล์เหล่านี้หมดอายุการใช้งาน?

นี่คือ "ด้านมืด" ของดวงอาทิตย์ที่คนในอุตสาหกรรมไม่ค่อยพูดถึง แต่เป็นความท้าทายที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่รอเราอยู่ข้างหน้า บทความนี้ ทรัพย์ศฤงคาร เอ็นจิเนียริ่ง จะพาคุณไปสำรวจความจริงเกี่ยวกับชะตากรรมของแผงโซลาร์ที่หมดอายุ และส่องสว่างไปยังนวัตกรรมและแนวคิด "เศรษฐกิจหมุนเวียน" ที่จะเป็นคำตอบของปัญหานี้ เพื่อสร้างอนาคตที่ยั่งยืนอย่างแท้จริง

บทที่ 1: Anatomy of a Panel - กายวิภาคของแผงโซลาร์เซลล์
เพื่อจะเข้าใจความท้าทายในการรีไซเคิล เราต้องเข้าใจก่อนว่าแผงหนึ่งแผงประกอบด้วยอะไรบ้าง มันเปรียบเสมือน "แซนด์วิช" หลายชั้นที่ถูกผนึกเข้าด้วยกันอย่างแน่นหนาเพื่อทนทานต่อสภาพอากาศนาน 25 ปี

กระจกนิรภัย (Tempered Glass): ประมาณ 75% ของน้ำหนักทั้งหมด เป็นกระจกความบริสุทธิ์สูงที่แข็งแรงทนทาน

กรอบอะลูมิเนียม (Aluminum Frame): ประมาณ 10% เป็นส่วนที่รีไซเคิลได้ง่ายที่สุด

โพลิเมอร์ (Polymers): ประมาณ 10% ประกอบด้วยฟิล์ม EVA (Ethylene Vinyl Acetate) ที่ทำหน้าที่เป็นกาวผนึกทุกชั้นเข้าด้วยกัน และแผ่นพลาสติกด้านหลัง (Backsheet) ส่วนนี้คือส่วนที่แยกส่วนประกอบออกจากกันได้ยากที่สุด

เซลล์ซิลิคอน (Silicon Cells): ประมาณ 3-5% เป็นหัวใจที่ล้ำค่าที่สุดของแผง

โลหะอื่นๆ (<1%): ประกอบด้วยลวดทองแดง (Copper) ที่เชื่อมต่อเซลล์เข้าด้วยกัน และโลหะมีค่าในปริมาณเล็กน้อย เช่น เงิน (Silver) และตะกั่ว (Lead) ในหัวแร้งบัดกรี

บทที่ 2: The Coming Tsunami - คลื่นสึนามิขยะอิเล็กทรอนิกส์
แผงโซลาร์เซลล์ที่ติดตั้งในยุคบุกเบิกกำลังทยอยหมดอายุลง และนี่คือสถิติที่น่าตกใจ:

จากข้อมูลของ สำนักงานพลังงานหมุนเวียนระหว่างประเทศ (IRENA) คาดการณ์ว่าภายในปี 2050 ทั่วโลกจะมีขยะจากแผงโซลาร์เซลล์สะสมมากถึง 78 ล้านตัน หากเราไม่มีกระบวนการจัดการที่มีประสิทธิภาพ ขยะเหล่านี้อาจกลายเป็นปัญหาสิ่งแวดล้อมครั้งใหม่

สำหรับประเทศไทย ซึ่งเป็นหนึ่งในประเทศผู้นำด้านพลังงานแสงอาทิตย์ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ คลื่นของแผงโซลาร์ที่หมดอายุชุดแรกกำลังจะมาถึงในไม่ช้า คำถามคือ เราพร้อมสำหรับความท้าทายนี้แล้วหรือยัง?

บทที่ 3: The Recycling Challenge - ความท้าทายในการ "ชุบชีวิต" แผงโซลาร์
การที่แผงถูกออกแบบมาให้แข็งแรงทนทาน ก็เป็นสาเหตุเดียวกับที่ทำให้มันรีไซเคิลได้ยาก ปัจจุบันกระบวนการรีไซเคิลแบ่งเป็น 2 ระดับ:

การรีไซเคิลมูลค่าต่ำ (Mechanical Recycling): เป็นวิธีที่ง่ายที่สุด คือการถอดกรอบอะลูมิเนียมออก แล้วนำแผงที่เหลือไปบดละเอียด จากนั้นจึงพยายามแยกเศษแก้วออกมา วิธีนี้จะได้วัสดุคืนมาน้อย และได้เป็น "เศษแก้วปนเปื้อน" ที่มีมูลค่าต่ำ

การรีไซเคิลมูลค่าสูง (Advanced Recycling): เป็นกระบวนการทางเคมีและความร้อนที่ซับซ้อน แต่สามารถนำวัสดุล้ำค่ากลับมาได้เกือบทั้งหมด

การสลายด้วยความร้อน (Pyrolysis): ใช้ความร้อนสูงกว่า 500°C ในเตาหลอมไร้ออกซิเจน เพื่อเผาไหม้และสลายชั้นฟิล์ม EVA ที่เป็นกาวออกไป

การสกัดด้วยสารเคมี (Chemical Etching): หลังจากสลายกาวแล้ว จะใช้สารเคมีต่างๆ ในการกัดและแยกโลหะมีค่าอย่างเงินและทองแดง รวมถึงสกัดซิลิคอนบริสุทธิ์ออกมาเพื่อนำกลับไปใช้ใหม่

อุปสรรคเชิงเศรษฐศาสตร์: ในปัจจุบัน ต้นทุนของกระบวนการรีไซเคิลมูลค่าสูงยังคงแพงกว่ามูลค่าของวัตถุดิบที่สกัดออกมาได้ นี่คืออุปสรรคสำคัญที่ทำให้การรีไซเคิลแผงโซลาร์ยังไม่เกิดขึ้นในระดับอุตสาหกรรมขนาดใหญ่

บทที่ 4: The Circular Economy - จาก "เส้นตรง" สู่ "วงกลม"
อนาคตที่ยั่งยืนไม่ได้อยู่ที่การจัดการขยะปลายทาง แต่อยู่ที่การสร้าง "เศรษฐกิจหมุนเวียน" ตั้งแต่ต้นทาง

การซ่อมแซมและนำกลับมาใช้ใหม่ (Repair & Second-Life): แผงที่ประสิทธิภาพลดลงบางส่วนไม่จำเป็นต้องถูกทำลาย แต่สามารถนำไปซ่อมแซมและนำไปใช้งาน "ชีวิตที่สอง" ในโครงการที่ไม่ต้องการประสิทธิภาพสูงสุด เช่น ไฟส่องสว่างในพื้นที่ชนบท หรือระบบสูบน้ำขนาดเล็ก

การออกแบบเพื่อการรีไซเคิล (Design for Recycling): นี่คือแนวทางที่สำคัญที่สุด ผู้ผลิตแผงชั้นนำของโลกกำลังวิจัยและพัฒนาแผงโซลาร์รุ่นใหม่ที่ "ออกแบบมาเพื่อให้ง่ายต่อการแยกส่วน" เช่น การใช้ฟิล์มโพลิเมอร์ชนิดใหม่ที่สามารถละลายได้ง่ายโดยไม่ทำลายเซลล์ซิลิคอนข้างใต้

นโยบายและความรับผิดชอบของผู้ผลิต (Extended Producer Responsibility - EPR): หลายประเทศในยุโรปได้ออกกฎหมายบังคับให้ "ผู้ผลิต" ต้องเป็นผู้รับผิดชอบค่าใช้จ่ายในการรวบรวมและรีไซเคิลผลิตภัณฑ์ของตนเองเมื่อหมดอายุ ซึ่งเป็นแรงผลักดันสำคัญที่ทำให้เกิดอุตสาหกรรมรีไซเคิลขึ้นมาอย่างเป็นรูปธรรม

บทสรุป และจุดยืนของ ทรัพย์ศฤงคาร เอ็นจิเนียริ่ง

ความท้าทายเรื่องขยะจากแผงโซลาร์เซลล์เป็นเรื่องจริงที่ไม่อาจปฏิเสธได้ แต่ก็เป็นปัญหาที่สามารถแก้ไขได้ด้วยนวัตกรรม, นโยบายที่ถูกต้อง, และความรับผิดชอบของผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องทุกคน

ที่ บริษัท ทรัพย์ศฤงคาร เอ็นจิเนียริ่ง เราเชื่อในความโปร่งใสและความรับผิดชอบตลอดวงจรชีวิตของผลิตภัณฑ์ เราเลือกสรรเฉพาะพันธมิตรผู้ผลิตแผงโซลาร์ที่มีความมุ่งมั่นในการวิจัยและพัฒนาเพื่อความยั่งยืน และมีแผนการจัดการผลิตภัณฑ์เมื่อหมดอายุที่ชัดเจน

การเลือกเราเป็นผู้ติดตั้ง ไม่ใช่แค่การลงทุนในพลังงานสะอาดวันนี้ แต่คือการลงทุนในอนาคตที่สะอาดอย่างแท้จริงและครบวงจร

ปรึกษาโครงการของคุณกับทีมที่มองการณ์ไกลและใส่ใจในทุกรายละเอียด
โทร: 045-905-215, 097-051-5871
เว็บไซต์: www.supsaringkan.com
LINE: @760fgpmx

Miss Kaewthip

ฉันเป็นผู้บริหารด้านการตลาดและเทคโนโลยีสารสนเทศ มีความหลงใหลในนวัตกรรมดิจิทัลและเทคโนโลยีใหม่ ๆ อยู่เสมอ และมีความสุขในการแบ่งปันความรู้เพื่อสร้างแรงบันดาลใจและเพิ่มคุณค่าให้กับทุกคน