แชร์

สงครามพลังงานยุคใหม่: ภูมิรัฐศาสตร์ของ 'ซิลิคอน' และสมรภูมิมหาอำนาจใต้แสงอาทิตย์

Miss Kaewthip

อัพเดทล่าสุด: 3 ส.ค. 2025

109 ผู้เข้าชม

สงครามพลังงานยุคใหม่: ภูมิรัฐศาสตร์ของ 'ซิลิคอน' และสมรภูมิมหาอำนาจใต้แสงอาทิตย์ (ฉบับวิเคราะห์เชิงลึก)
บทนำ:
สำนักงานพลังงานระหว่างประเทศ (IEA) ได้ขนานนามให้พลังงานแสงอาทิตย์เป็น "ราชาแห่งตลาดไฟฟ้า" และเป็นแหล่งผลิตไฟฟ้าที่มีต้นทุนถูกที่สุดในประวัติศาสตร์ แต่ราคาที่เข้าถึงง่ายนี้ไม่ใช่ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นเองตามกลไกตลาด มันคือผลลัพธ์ของนโยบายอุตสาหกรรมเชิงกลยุทธ์, การแข่งขันทางเศรษฐกิจ, และการชิงไหวชิงพริบทางภูมิรัฐศาสตร์ที่ดำเนินมานานหลายทศวรรษ

เบื้องหลังแผงโซลาร์เซลล์ทุกแผง คือเรื่องราวของสงครามการค้า, การควบคุมซัพพลายเชน, และเกมการแข่งขันของมหาอำนาจในศตวรรษที่ 21 บทวิเคราะห์นี้ โดย บริษัท ทรัพย์ศฤงคาร เอ็นจิเนียริ่ง จะเจาะลึกเบื้องหลังฉากของสงครามพลังงานยุคใหม่ เพื่อให้คุณเข้าใจว่าแผงโซลาร์หนึ่งแผงที่มาถึงหลังคาบ้านคุณนั้น ผ่านสมรภูมิระดับโลกอะไรมาบ้าง

บทที่ 1: The Rise and Fall of Empires - ประวัติศาสตร์สังเขปของการผลิตโซลาร์เซลล์
รุ่งอรุณที่อเมริกา (1954-1990s): สหรัฐฯ คือผู้ให้กำเนิดเทคโนโลยีโซลาร์เซลล์ที่ Bell Labs และเป็นผู้นำด้านการวิจัย แต่เน้นการใช้งานในโครงการอวกาศและทางทหารซึ่งมีราคาสูง ทำให้ตลาดในภาคประชาชนไม่เติบโต

ยุคทองของเยอรมนีและญี่ปุ่น (1990s-2000s): การเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญเกิดขึ้นจากนโยบาย "Feed-in Tariff (FIT)" ของเยอรมนีในปี 2000 ซึ่งรับประกันราคารับซื้อไฟฟ้าจากโซลาร์เซลล์ในอัตราที่สูงและคงที่นาน 20 ปี นโยบายนี้ได้สร้าง "ตลาดมวลชน" ที่มีเสถียรภาพขึ้นเป็นครั้งแรกของโลก ทำให้บริษัทเยอรมันและญี่ปุ่นกลายเป็นผู้นำด้านการผลิตในยุคนั้น

มังกรจีนผงาด (2008-ปัจจุบัน): รัฐบาลจีนได้กำหนดให้อุตสาหกรรมโซลาร์เซลล์เป็น "อุตสาหกรรมยุทธศาสตร์" ภายใต้แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 11 และ 12 (2006-2015) ธนาคารของรัฐได้ปล่อยสินเชื่อมหาศาลให้กับบริษัทอย่าง Suntech Power, Yingli Solar, และ Trina Solar ทำให้บริษัทเหล่านี้สามารถสร้างโรงงานขนาดมหึมา (Economy of Scale) และทุ่มงบประมาณด้าน R&D เพื่อลดต้นทุนการผลิตลงอย่างรวดเร็ว จนสามารถครองส่วนแบ่งตลาดโลกได้ในที่สุด

บทที่ 2: The Anatomy of a Global Supply Chain - หัวใจที่ชื่อว่า "โพลีซิลิคอน"
การจะเข้าใจอำนาจต่อรองในปัจจุบัน ต้องเข้าใจซัพพลายเชนทั้งระบบ ซึ่งจีนได้สร้างความได้เปรียบในทุกขั้นตอน:

โพลีซิลิคอน (Polysilicon): จากการวิเคราะห์ของ BloombergNEF (BNEF) มากกว่า 95% ของโพลีซิลิคอนสำหรับโซลาร์เซลล์บนโลก ถูกผลิตด้วย "กระบวนการซีเมนส์ (Siemens process)" ที่ใช้พลังงานไฟฟ้ามหาศาล จีนได้ทุ่มเททรัพยากรจนกลายเป็นผู้ผลิตวัตถุดิบต้นน้ำนี้กว่า 75% ของทั้งโลก โดยมีฐานการผลิตใหญ่ในเขตซินเจียง ซึ่งประเด็นนี้ได้นำไปสู่ข้อกังวลด้านแรงงานและเป็นที่มาของมาตรการกีดกันทางการค้า เช่น กฎหมาย Uyghur Forced Labor Prevention Act (UFLPA) ของสหรัฐฯ

อินกอตและเวเฟอร์ (Ingots & Wafers): บริษัทจีนอย่าง LONGi และ TCL Zhonghuan ได้บุกเบิกการผลิตเวเฟอร์ชนิดโมโนคริสตัลไลน์ (Monocrystalline) ขนาดใหญ่ที่ให้ประสิทธิภาพสูง และปัจจุบันควบคุมตลาดเวเฟอร์กว่า 97% ของโลก

เซลล์และโมดูล (Cells & Modules): ด้วยความได้เปรียบจากวัตถุดิบต้นน้ำ ทำให้จีนสามารถผลิตเซลล์และประกอบแผงโซลาร์เซลล์ (โมดูล) ได้ในราคาที่ต่ำที่สุดในโลก

บทที่ 3: The New Battlefield - กำแพงภาษีและสงครามการค้า
สหรัฐฯ และยุโรปพยายามตอบโต้การผูกขาดของจีนผ่านนโยบายเศรษฐกิจต่างๆ

กำแพงภาษี (Tariffs): สหรัฐฯ ได้ใช้กำแพงภาษี (เช่น Section 201 tariffs และ Anti-Dumping/Countervailing Duties - AD/CVD) มาอย่างต่อเนื่อง แต่ผลลัพธ์คือผู้ผลิตจีนได้ย้ายฐานการประกอบโมดูลไปยังประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เช่น เวียดนาม, มาเลเซีย, และไทย เพื่อหลีกเลี่ยงภาษีและส่งออกไปยังสหรัฐฯ

กฎหมายสนับสนุนอุตสาหกรรม (Industrial Acts): กฎหมาย Inflation Reduction Act (IRA) ปี 2022 ของสหรัฐฯ ได้เปลี่ยนกลยุทธ์มาเป็นการให้ "รางวัล" แทน "การลงโทษ" โดยมอบสิทธิประโยชน์ทางภาษีและการอุดหนุนโดยตรงแก่บริษัทที่ตั้งโรงงานผลิตในอเมริกา รายงานจากบริษัทวิเคราะห์ Wood Mackenzie คาดการณ์ว่า IRA อาจกระตุ้นให้เกิดการลงทุนสร้างโรงงานผลิตโซลาร์เซลล์ในสหรัฐฯ ได้มากกว่า 100 กิกะวัตต์ภายในปี 2030

บทที่ 4: The Next Superpowers - สมรภูมิแห่งอนาคต
การแข่งขันทางเทคโนโลยี: สมรภูมิต่อไปคือใครจะสามารถผลิตเทคโนโลยีแห่งอนาคตอย่าง Perovskite Solar Cells ในเชิงพาณิชย์ได้ก่อนกัน ซึ่ง องค์การการค้าโลก (WTO) ชี้ว่า "สิทธิในทรัพย์สินทางปัญญา (Intellectual Property - IP)" ของเทคโนโลยีเหล่านี้จะเป็นสมรภูมิการค้าแห่งใหม่

ภูมิรัฐศาสตร์ของแร่ธาตุ: รายงาน "The Role of Critical Minerals in Clean Energy Transitions" ของ IEA ได้ชี้ให้เห็นถึงความเสี่ยงใหม่ โลกอาจเปลี่ยนจากการพึ่งพาน้ำมันจากตะวันออกกลาง ไปสู่การพึ่งพาแร่ธาตุสำคัญสำหรับเทคโนโลยีพลังงานสะอาด เช่น โคบอลต์จากคองโก, นิกเกิลจากอินโดนีเซีย, และลิเธียมจากอเมริกาใต้ ซึ่งจีนเป็นผู้ควบคุมกระบวนการแปรรูปแร่เหล่านี้เกือบทั้งหมด

บทสรุป และความหมายสำหรับผู้ประกอบการในประเทศไทย

ราคาและความพร้อมของแผงโซลาร์เซลล์ที่คุณติดตั้ง ไม่ได้ขึ้นอยู่กับอุปสงค์และอุปทานในประเทศเท่านั้น แต่เป็นผลลัพธ์โดยตรงจากเกมการแข่งขันทางภูมิรัฐศาสตร์ระดับโลก

การเข้าใจภาพใหญ่เหล่านี้ ทำให้ บริษัท ทรัพย์ศฤงคาร เอ็นจิเนียริ่ง สามารถให้คำแนะนำในการเลือกผลิตภัณฑ์ที่ไม่ได้มองแค่ราคา แต่ยังมองถึงเสถียรภาพของซัพพลายเชน, ความน่าเชื่อถือของผู้ผลิตในระยะยาว, และผลกระทบจากนโยบายการค้าระหว่างประเทศ เราไม่ได้แค่ขายแผงโซลาร์, เรานำเสนอความมั่นคงทางพลังงานที่ผ่านการวิเคราะห์มาแล้วในระดับโลก เพื่อให้แน่ใจว่าการลงทุนของคุณจะยั่งยืนและมั่นคงที่สุด

ปรึกษาทีมที่เข้าใจทั้งเทคโนโลยีและภาพรวมของอุตสาหกรรมพลังงานโลก
โทร: 045-905-215, 097-051-5871
เว็บไซต์: www.supsaringkan.com
LINE: @760fgpmx

แหล่งที่มาและอ้างอิง (Sources and References):

International Energy Agency (IEA)

International Renewable Energy Agency (IRENA)

BloombergNEF (BNEF)

Wood Mackenzie

World Trade Organization (WTO)

U.S. Department of Energy

Tags :

ภูมิรัฐศาสตร์พลังงาน

Inflation Reduction Act

ความมั่นคงทางพลังงาน

เศรษฐศาสตร์พลังงาน

เทคโนโลยีโซลาร์เซลล์

Miss Kaewthip

Sharing management perspectives and strategies from direct experience as a Managing Director, with drive and determination inspired by Confucian philosophy.