"Fund Flow" (เงินทุนไหลเข้า/ออก) ดูยังไง? (เทรดตามกองทุน/ต่างชาติ) | SKE

ในตลาดหุ้นไทย มักมีความเชื่อว่า "รายย่อย" (Retail Investors) คือ "แมงเม่า" ที่บินเข้ากองไฟ และ "ผู้ชนะ" ที่แท้จริงคือ "รายใหญ่" หรือ "Smart Money" ซึ่งหมายถึงกลุ่ม "กองทุน" (Institutions) และ "นักลงทุนต่างชาติ" (Foreign Investors)

ความเชื่อนี้ นำไปสู่กลยุทธ์ยอดนิยมอย่างหนึ่ง คือการพยายาม "แกะรอย" หรือ "เทรดตาม" กลุ่ม Smart Money เหล่านี้ โดยการเฝ้าติดตาม "Fund Flow" (กระแสเงินทุนไหลเข้า/ออก)

แต่การ "อ่าน" Fund Flow นั้นซับซ้อนกว่าแค่ "เห็นต่างชาติซื้อ...แล้วซื้อตาม" มันคือ "ดาบสองคม" ที่หากตีความผิดพลาด ก็อาจนำไปสู่การ "ติดดอย" ได้เช่นกัน บทความนี้จะเจาะลึกว่า Fund Flow คืออะไร, ดูได้จากที่ไหน, และจะ "ตีความ" อย่างไรให้ปลอดภัย

1. Fund Flow คืออะไร? (ใครคือ "ผู้เล่น" ในตลาด?)

Fund Flow คือ "กระแสเงินทุน" ที่ไหล "เข้า" (ซื้อ) หรือ "ออก" (ขาย) จากตลาดหุ้น โดยวัดจาก "ยอดซื้อขายสุทธิ" (Net Buy / Net Sell) ของ "ผู้เล่น" 4 กลุ่มหลักในตลาดหุ้นไทย:

1. กลุ่มสถาบันในประเทศ (Institutions / "กองทุน"): เช่น กองทุนรวม (Mutual Funds), กองทุนประกันสังคม, กองทุนบำเหน็จบำนาญ (กบข.) กลุ่มนี้มี "ข้อมูลวงใน" (เช่น บทวิเคราะห์) และ "เงินทุนมหาศาล"
2. กลุ่มนักลงทุนต่างประเทศ (Foreign Investors / "ต่างชาติ"): กองทุนต่างชาติ (Hedge Funds, Sovereign Wealth Funds), นักลงทุนรายใหญ่จากต่างประเทศ กลุ่มนี้ขับเคลื่อนด้วยปัจจัย "มหภาค" (Macro) เช่น ค่าเงินบาท, อัตราดอกเบี้ย
3. บัญชีบริษัทหลักทรัพย์ (Proprietary Trading / "โบรกเกอร์"): การซื้อขายของ "โบรกเกอร์" เอง (ไม่ใช่ลูกค้า) มักเป็นการเทรดระยะสั้น หรือ Arbitrage
4. กลุ่มนักลงทุนรายย่อยในประเทศ (Retail Investors / "รายย่อย"): คือนักลงทุนทั่วไป (รวมถึงตัวเรา) กลุ่มนี้มีจำนวน "มากที่สุด" แต่ "เงินทุน" น้อยที่สุด และมักถูกมองว่าขับเคลื่อนด้วย "อารมณ์" (Emotion)

2. ดู Fund Flow ได้จากที่ไหน? (แหล่งข้อมูล SET)

ข้อมูล Fund Flow ที่น่าเชื่อถือที่สุด คือข้อมูล "สรุปยอดซื้อขายประจำวัน" ที่เผยแพร่โดย "ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (SET)" หลังตลาดปิด

สามารถดูได้จาก:

• เว็บไซต์ SET (www.set.or.th): ไปที่ส่วน "ข้อมูลการซื้อขาย" -> "สรุปมูลค่าการซื้อขายตามกลุ่มนักลงทุน"
• แอปพลิเคชัน/เว็บไซต์ Settrade: มักจะมีสรุปให้เห็นชัดเจน
• แอป Streaming: บางโบรกเกอร์อาจมีฟีดข้อมูลนี้

การอ่านตารางสรุป

ตารางจะแสดง "มูลค่าซื้อ", "มูลค่าขาย", และ "มูลค่าสุทธิ" (Net) ของแต่ละกลุ่ม:

ข้อสังเกต: ยอดสุทธิของ "ทั้ง 4 กลุ่ม" รวมกัน จะ "เท่ากับ 0" เสมอ (เพราะทุกการซื้อ ต้องมีการขาย)

3. การ "ตีความ" Fund Flow (สัญญาณเบื้องต้น)

การตีความ Fund Flow ที่นิยมที่สุด คือการโฟกัสไปที่ "Smart Money" (กองทุน + ต่างชาติ) เทียบกับ "รายย่อย"

สัญญาณ "กระทิง" (Bullish Signs - อาจจะ)

• กองทุน + ต่างชาติ: "ซื้อสุทธิ" (Net Buy) ต่อเนื่องหลายวัน/สัปดาห์
  (จิตวิทยา: อาจกำลัง "สะสม" (Accumulate) หุ้น)
• รายย่อย: "ขายสุทธิ" (Net Sell) ต่อเนื่อง
  (จิตวิทยา: อาจกำลัง "ยอมแพ้" (Capitulate) ที่จุดต่ำสุด)

สัญญาณ "หมี" (Bearish Signs - อาจจะ)

• กองทุน + ต่างชาติ: "ขายสุทธิ" (Net Sell) ต่อเนื่องหลายวัน/สัปดาห์
  (จิตวิทยา: อาจกำลัง "ปล่อยของ" (Distribute) ที่ราคาสูง)
• รายย่อย: "ซื้อสุทธิ" (Net Buy) ต่อเนื่อง
  (จิตวิทยา: อาจกำลัง "ไล่ราคา" (FOMO) ที่ยอดดอย)

NVDR: อีกหนึ่งหน้าต่างสู่ "ต่างชาติ"

NVDR (Non-Voting Depository Receipt) คือ "ใบแสดงสิทธิ" ที่ออกโดยตลาดหลักทรัพย์ฯ เพื่อให้นักลงทุน "ต่างชาติ" สามารถลงทุนในหุ้นไทยได้ "โดยไม่มี" สิทธิออกเสียง

การติดตาม "ยอดซื้อขาย NVDR" (มีข้อมูลรายวันเช่นกัน) จึงเป็นอีกวิธีในการ "แกะรอย" เงินทุนต่างชาติ (โดยเฉพาะกองทุนต่างชาติ) ได้ "แม่นยำ" กว่าการดูยอด Foreign ปกติ (ซึ่งอาจรวมรายย่อยต่างชาติด้วย)

4. "กับดัก" ของ Fund Flow (ทำไม "ตาม" แล้ว "เจ๊ง"?)

นี่คือ "ความจริง" ที่มือใหม่ต้องรู้: การ "เทรดตาม" Fund Flow รายวัน คือ "กลยุทธ์ที่ล้มเหลว"

สาเหตุหลักคือ:

1. มันคือ "ข้อมูลอดีต" (Lagging Indicator)

ข้อมูล Fund Flow ออกมา "หลังตลาดปิด" นั่นหมายความว่า การซื้อ/ขาย นั้นได้ "เกิดขึ้นไปแล้ว" การพยายาม "ซื้อตาม" ใน "วันรุ่งขึ้น" ก็อาจจะ "สายเกินไป" (ราคาไปไกลแล้ว)

2. มันคือ "เสียงรบกวน" (Short-Term Noise)

Fund Flow รายวัน "ผันผวน" สูงมาก กองทุน/ต่างชาติ อาจ "ซื้อ" วันนี้ และ "ขาย" พรุ่งนี้ ด้วยเหตุผล "ระยะสั้น" ที่เราไม่รู้ (เช่น การปรับพอร์ต, การทำ Arbitrage, การ Hedging TFEX) การตามทุกวัน คือการ "ถูกเขย่า" (Whipsawed)

3. "ภาพลวงตา" (Doesn't Tell the Whole Story)

ยอด "Net Buy" รวม ไม่ได้บอกว่าพวกเขา "ซื้ออะไร"

ตัวอย่างภาพลวงตา:

วันจันทร์: กองทุน "ซื้อสุทธิ +1,000 ล้านบาท"

ความจริง (ที่ซ่อนอยู่): กองทุนอาจจะ "ซื้อ" หุ้น A (พลังงาน) 2,000 ล้านบาท แต่ "ขาย" หุ้น B (ธนาคาร) 1,000 ล้านบาท

หากเรา "ซื้อตาม" โดยไม่รู้รายละเอียด ก็อาจจะไป "ติดดอย" หุ้น B ที่กองทุนกำลัง "ทิ้ง" อยู่ก็ได้

4. "รายย่อย" อาจเป็น "Contrarian Indicator" ที่ดี?

บางครั้ง การที่รายย่อย "ขายสุทธิ" อย่างหนัก อาจเป็นสัญญาณ "จุดต่ำสุด" (Bottom) และการที่รายย่อย "ซื้อสุทธิ" อย่างบ้าคลั่ง อาจเป็นสัญญาณ "จุดสูงสุด" (Top) การ "ทำตรงข้าม" กับรายย่อย อาจให้ผลดีกว่า?

5. สรุป: ใช้ Fund Flow อย่างไรให้ "ฉลาด"?

Fund Flow ไม่ใช่ "สัญญาณซื้อขาย" (Trading Signal) แต่คือ "ข้อมูลประกอบ" (Supporting Evidence) ที่ต้องใช้ "ร่วมกับ" เครื่องมืออื่น

กลยุทธ์ "ไฮบริด" (Hybrid Approach)

1. มอง "ภาพใหญ่" (Big Picture Trend): ดู "ยอดสะสม" (Cumulative Flow) ของกองทุน/ต่างชาติ "รายสัปดาห์" หรือ "รายเดือน" เพื่อจับ "ทิศทาง" (Sentiment) ระยะกลาง-ยาว (เช่น ต่างชาติ Net Buy สะสม 3 เดือน = กระทิง) -> ใช้ข้อมูลนี้เพื่อ "กำหนดทิศทาง" การเทรด (เช่น เน้นฝั่ง Long)
2. ใช้เป็น "ตัวยืนยัน" (Confirmation):
   • สัญญาณ TA + Fund Flow บวก: กราฟ Breakout "และ" วันนั้นกองทุน/ต่างชาติ Net Buy -> เพิ่ม "ความมั่นใจ" ในการเข้าซื้อ
   • สัญญาณ TA + Fund Flow ลบ: กราฟ Breakdown "และ" วันนั้นกองทุน/ต่างชาติ Net Sell -> เพิ่ม "ความมั่นใจ" ในการขาย/Short